Meme başı akıntısı doğrudan süt kanallarından olan ve meme ucunda görülen akıntıya denir. Meme başı akıntısı kadınlarda seyrek olmayan bir yakınmadır. Normalde tüm kadınların süt kanalları içinde az bir miktarda sıvı bulunur.

Bu sıvı süt olmayıp, kanallar içinde bulunan hücrelerin salgıladığı doku sıvısıdır. Meme ucundaki kanal ağzı, yenilenmek üzere dökülen cilt hücrelerinin oluşturduğu bir tıkaç ile kapalıdır. Bu nedenle kanal içindeki sıvı meme ucundan dışırı akamaz. Süt kanalları içindeki sıvı üretimi artar, dolayısıyla kanal içi basınç artarsa, bu basınç kanal ağzını tıkayan tıkacın atılmasına ve dışa sıvı kaçışına neden olur. 
   Süt kanalları içinde basınç artışına neden olan etkenler meme içi yada dışı olabilir. Meme dışı kaynaklı olanlar memeye dışarıdan yapılan basınçlardır. Buna en güzel örnek kişinin kendi memesini sıkarak meme ucundan sıvı çıkarmaya çalışmasıdır. Bu tür zorlama ile ortaya çıkan meme başı akıntıları patolojik bir anlam taşımazlar.
   Meme içi kaynaklı olanlar ise kanal içine olan salgının artması neden olarak etki gösterirler. Kanal içine sürekli fazla miktarda salgı, meme ucundaki tıkacı açarak meme başı akıntısına neden olur. Kanal içine salgıya neden olan patoloji aynı zamanda kılcal kan damarlarında hasara yol açarsa salgı içine kan karışır. Karışan kanın miktarına göre akıntının rengi değişir.  Akıntıya kan karışmamışsa rengi saydam, gri, yeşil veya bulanık olabilir.

   Meme başı akıntısının meme içindeki bir hastalığa bağlı olabilmesi için aşağıdaki özelliklere sahip olması gerekir:

Patolojik meme başı akıntısının özellikleri:    1. Akıntı, meme başından kendiliğinden, zorlanmadan gelmeli,    2. Süreklilik göstermeli (ısrarcı olmalı)    3. Laktasyonla (süt emzirme dönemi) ile ilgili olmamalı    4. Memede tek bir kanaldan veya birbirine komşu birkaç kanaldan olmalı    5. Tek bir memeden olmalıdır.

   Meme başı akıntısına neden olan hastalıklar genel olarak 3 grupta incelenebilir:
   1. Kanser olmayan ancak kansere dönüşme riski olan hastalıklar: Bu gruptaki hastalıklarda süt kanalı içini döşeyen hücrelerin aşırı çoğalması söz konusudur.
      a. İntraduktal papillom: Süt kanalı içinde ortaya çıkan yapılardır. Kanal içinde birden fazla olursa papillomatozis adını alır. Meme başı akıntılarının yaklaşık %50’sini oluşturur. En sık kanlı meme başı akıntısı yapan nedendir. Papillomu olan hastalarda meme kanseri görülme riski, olmayanlara göre 1.5-2 kat daha fazladır. Birden fazla papillomu olanlarda risk biraz daha artar.
      b. Atipik duktal hiperplazi
      c. Duktal karsinoma in situ 
   2. İyi huylu hastalıklar
      a. Duktal ektazi: Süt kanallarının genişlemesi ile giden bir hastalıktır. Meme başı akıntılarının %25’ini oluşturur.
      b. Fibrokistik hastalık: Tüm meme başı akıntılarının %15’ini oluşturur. Ayrıntılı bilgi ilçin tıklayınız.
   3. Meme kanseri: Tüm meme başı akıntılarının %10’unun oluşturur. Akıntının kansere bağlı olma olasılığını yükselten faktörler; yaşın 55 üstünde olması, kanlı akıntı ve memede kitle varlığıdır. 

En sık meme başı akıntısı yapan nedenler:       1. İntraduktal papillom (%50)       2. Duktal ektazi (%25)       3. Fibrokistik hastalık (%15)       4. Meme kanseri (%10)

TANI
   1. Fizik muayene
   2. Ultrasonografi
   3. Mamografi
   4. Meme başı akıntısının patolojik incelemesi
   5. Duktografi
         Meme başı akıntısının değerlendirilmesinde önemlidir. Teknik olarak zordur. Belirli bir tecrübe gerektirir. Akıntının olduğu kanal bulunur, bu kanal inceden kalına doğru kateter yada genişleticiler yardımı ile genişletilir. Genişletme sonrası kalıcı bir kateter yerleştirilir. 

Akıntının olduğu kanalın ince bir kanül ile genişletilmesi	Genişleyen kanal içine tetkiklerde kullanılacak daha geniş bir kanülün yerleştirilmesi

   Bu kateter yardımı ile kanal içine röntgen filmlerinde görülebilme özelliği olan sıvı (radyoopak madde) verilir ve memenin mamografisi çekilir.

Kanal içi papillom	Süt kanallarının genişlemesi	Fibrokistik hastalıkta kistlerin süt kanallarına açılması	Meme kanseri

   6. Duktal lavaj: Akıntının olduğu kanal meme ucunda kanüle edilir. Kanal içine sıvı verilerek yıkanır ve bu sıvı toplanarak patolojik değerlendirmeye gönderilir. Sıvı içindeki hücreler incelenerek hastalığın tanısı konmaya çalışılır. Ayrıca meme başı akıntısı toplanarak, meme kanserinde yükseldiği düşünülen bazı değerler ölçülerek tanı desteklenmeye çalışılır.
   7. Duktoskopi: Akıntının olduğu kanal genişletilerek kanal içine mikro endoskop yerleştirilir. Endoskopun ucundaki kamera ile kanal içindeki patoloji direkt göz ile görülür. Ayrıca görülen patolojiden parça alınarak hastalığın tam olarak tanısının konulması mümkündür. Lezyonun yerinin tam olarak bilinmesi cerrahi olarak hastalığın çıkarılmasında da büyük kolaylık sağlar.

TEDAVİ
   Cerrahi gerektiren meme başı akıntıları, genel kural olarak kendi kendine akan, tek taraflı (tek memede), tek kanaldan olan akıntılardır. Fizik muayene veya görüntüleme yöntemleri ile saptanan şüpheli bir lezyon varsa, bu lezyondan mutlaka biopsi yapılmalıdır. Eğer saptanabilen bir lezyon yoksa akıntının olduğu tek kanal işaretlenerek bu kanal ilişkili olduğu meme dokusu ile birlikte çıkarılmalıdır.

Meme başından kanlı akıntı	Meme başı altının cerrahi olarak araştırılması	Akıntıya neden olan hastalığın bulunduğu kanal	Hastalıklı kanal

Prof.Dr.Teoman Coşkun
Manisa Celal Bayar Üniversitesi
Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı